Zoekmachines bieden tegenwoordig van alles gratis aan. Als gebruiker kun je gratis zoeken in de zoekresultaten en bij Google, Yahoo en MSN kun je ook een gratis e-mailaccount gebruiken, je route plannen, documenten en foto’s online opslaan en bewerken, enzovoorts. Maar hoe wordt dit allemaal betaald? Is Google een grote weldoener of wordt er wel degelijk geld verdient in deze industrie?
Het antwoord wordt gevonden in advertenties. Advertenties zijn de grootste bron van inkomsten voor zoekmachines. Op elke pagina met zoekresultaten worden naast de natuurlijk (of organische) zoekresultaten ook altijd een aantal advertenties getoond. Deze staan doorgaans aan de rechterkant van het scherm. Iedereen kan hierin (door middel van Adwords) een advertentie plaatsen met een link naar zijn website. Elke keer als een bezoeker een advertentie aanklikt, wordt de betalende website een bedrag in rekening gebracht.
Het advertentiesysteem werkt dat de adverteerder zelf kan kiezen voor welke trefwoorden zijn advertentie wordt vertoond. Wanneer er meerdere adverteerders een advertentie willen plaatsen bij hetzelfde zoekwoord, dan zal degene die het meeste wil betalen per klik bovenaan getoond worden. Op basis van een veilingsysteem kan elke adverteerder zijn bod plaatsen en zo wordt de rangschikking van de advertenties bepaald. Het spreekt voor zich dat fel beconcurreerde woorden als ‘hypotheekrente’ erg duur zijn per klik.
Zoekmachines verdienen niet alleen hun geld door advertenties te tonen in de zoekresultaten, maar ook in andere diensten die zij aanbieden worden de advertenties vertoond. Zo is er in de laatste jaren veel ophef geweest over het vertonen van advertenties in de e-maildienst Gmail, omdat voor het vertonen eerst de e-mail van de gebruiker werd gescand opdat er enkel relevante advertenties vertoond konden worden.
Zoekmachines zijn dus geen weldoeners, maar goed lopende bedrijven. Het is niet voor niets dat de oprichters van Google tot de rijkste mensen op aarde behoren.